lp¡d`¡S> 
 kv$pL$pm NyS>fps 
 Ap„ep„ b^p... 
 õV$p¡fuV$pBd 
 `l¡gy„ kyM 
 TV$`V$ fkp¡C 
 dps©h„v$_p 
 dyhuV$pBd 
 dygpL$ps 
 qfqX$a õ`¡íeg 


Search:



The Web

Rediff








rhi¡j hp„Q_
NyS>fps A¡Vy$T¡X
qfqX$a õ`¡íeg
Adv$phpv$ õ`¡rieg
fpS>L$p¡V$ kdpQpf
kyfs rhi¡ ÅZhp S>¡hy„
kdpQpfp¡dp„ L$ÃR>
NTg f¡X$u-f¡L$_f
Apep„ b^p Ap¡gfpBV$ R>¡!
õV$p¡fuV$pBd
`l¡gy„ kyM
dyhuV$pBd
TV$`V$ fkp¡C
c|L„$`rhi¡j
r\e¡V$f
lpõef„N
Anfp
kprlÐek„N
NyS>fps_u sfk
dps©h„v$_p
L$p¡grdõV
k¡¼k L$p¡_®f
^„^p`pZu
qfqX$a X$pefu
dygpL$ps
Æhk©rô$



lp¡d`¡S> > h^y kdpQpfp¡ > kprlÐek„N


                                    skhufL$pf : dyL¡$i L$piuhpgp

15 dpQ®, 2003

d^y fpe

A¡L$ kde lsp¡ NyS>fpsu hpsp®Ap¡_p¡. Mpk L$fu_¡ "Qp„v$_u' d¡N¡rT__u hpsp®Ap¡_p¡. dpfu dpaL$ OZp gp¡L$p¡A¡ gMhp_u iê$Aps Ðep„\u L$f¡gu. "Qp„v$_u'dp„ _hp hpsp®g¡ML$_u hpsp®_u kp\¡ s¡d_p¡ V|„$L$p¡ `qfQe, kf_pdy„ A_¡ _p_p¡ ap¡V$p¡ `Z âL$pris \sp„, `R>u hpQL$p¡_p âi„kp`Óp¡ Aphsp; S>¡ s¡ kde¡ AÐe„s fp¡dp„QL$ gpNsy„.

s¡ kde¡ "Qp„v$_u', "Apfpd', "kqfsp' hN¡f¡ hpsp®dprkL$p¡ bX$p W$pW$\u Qpgsp„ A_¡ qV$r`L$gu, A¡ hpsp®Ap¡_u iê$Aps lz„ khpf_p ipL$ g¡hp S>sp¡ lsp¡ Ðepf¡ Tp¡mu Ap`sp„ îudsuÆA¡ afdp_ L$ey¯ L¡$ L$pf¡gp„ g¡sp AphÅ¡; A¡hu fus¡ \su. A¡dp„ cpcu_p lp\_u Qp, dp_u ddsp, L$QL$X$p_u `Ë$u_u S>¡d `kpf \sp ãg¡ib¡L$, gp`ku_y„ Ap„^Z, bp¡f bp¡f S>¡hX$p„ Ap„ky, X$kL$ X$kL$ fX$su bl¡_u, NS> NS> awgsu R>psu, v$pZp v$pZp \su f¡hX$u, sksksy„ Å¡b_, A_¡ â¡duAp¡_p Ap„Mp¡_p spfpd¥ÓL$ hN¡f¡_u `Z bp¡gbpgp lsu. Ap kpdreL$p¡ rhÜp_p¡ dpV¡$ lsp„ A¡hy„e _lp¡sy„; "Qp„v$_u', "Apfpd', "kqfsp' hN¡f¡ AÐe„s s¡Ædp„ lsp„, V²¡$_p¡dp„ _¡ L$p¡g¡Å¡dp„ _¡ vy$L$p_p¡dp„ _¡ ipL$bÅfp¡dp„, ep_¡ ApdhpQL$ kdyv$pedp„ s¡ ÓZ¡e `yóL$m gp¡L$râe lsp„. hpsp®_p A¡ kyhZ®L$pmdp„ cpfs R>p¡X$u_¡ `fv¡$i Aphu hk¡gp NyS>fpsuAp¡_p d_dp„ NyS>fpsu hpsp®_u A¡ R>rb [õ\f lp¡e s¡hp¡ k„ch R>¡.

ApS>¡ NyS>fpsu hpsp®Ap¡_p„ bÅf d„v$ R>¡. a¼s hpsp®Ap¡_y„ dy„bC_y„ kpdreL$ NÛ`h® a¼s bp¥qÙL$p¡_y„ NZpe R>¡. "kd`®Z'dp„ hpsp®Ap¡ õhuL$pfpe R>¡ `Z AdyL$ rhjep¡_p¡ bp^ R>¡. hpsp®_p„ kpdreL$p¡_y„ bÅf `X$u cp„Nhp_y„ A¡L$ L$pfZ A¡ R>¡ L¡$ b^p kpfp hpsp®g¡ML$p¡ lh¡ `fv¡$i Aphu hõep R>¡.

`fv¡$i Aphu hk¡gp NyS>fpsuAp¡dp„\u OZpA¡ OÏ„ rkÙ L$ey¯ R>¡. AprsÕe, cp¡S>_pge, hprZÄe, sbubu, BS>_¡fu, rhop_ hN¡f¡\u dp„X$u_¡ AhL$piepÓp_p„ n¡Óp¡dp„ NyS>fpsuAp¡A¡ X„$L$p hNpX$ép R>¡. A¡ X„$L$pdp„\u \p¡X$p `X$Op kprlÐedp„ `X$ép R>¡, A_¡ A¡d L$lu iL$pe L¡$ S>¡d NyS>fps_p î¡óW$ v$p¼sfp¡, NyS>fps_p î¡óW$ BS>_¡fp¡, rhop_uAp¡, A_¡ NyS>fps_p î¡óW$ î¡óW$uAp¡ NyS>fps_u blpf R>¡ s¡d NyS>fps_p î¡›$ kprlÐeL$pfp¡ `Z lh¡ NyS>fpsdp„ _\u.

`Þ_p _peL$\u î¡óW$ L$hqeÓu NyS>fpsdp„ R>¡? âurs k¡_Nyàsp\u î¡óW$ NyS>fpsu âhpkg¡rML$p L$p¡Z, Apqv$g dÞk|fu\u î¡óW$ NyS>fpsu NTgL$pf, _¡ Q„ÖL$p„s ipl\u î¡óW$ NyS>fpsu fp¡dp[ÞV$L$ L$rh L$p¡Z? rhh¡QL$? d^yk|v$_ L$p`qX$ep_¡ kp„cþep R>¡? rhÜp_? Q„ÖL$p„s dl¡sp_¡ bpÞk® A¡ÞX$ _p¡bgdp„ Ad¡qfL$_ kprlÐe ^yf„^fp¡ kp\¡ Mæcp Oksp Å¡ep R>¡?

A_¡ î¡óW$ NyS>fpsu hpsp®L$pf/_pV$éL$pf, A„lllll, ey _p¡, L$ep dygL$dp„ Æh¡ R>¡?

h^ydp„, `fv¡$idp„ Apìep `R>u S>¡dZ¡ gMhp_y„ iê$ L$ey¯ A¡hp kprlÐeL$pfp¡_u `Z A¡L$ DÄÄhm `„[¼s fQpC NC R>¡- `fv¡$idp„. g„X$_dp„ sp¡ A_¡L$ g¡ML$p¡, L$rhAp¡, r_b„^L$pfp¡ A_¡ `ÓL$pfp¡ NyS>fpsu cpjp_¡ rhgpesu c`L$p\u iZNpf¡ R>¡. A¡dp„ ApqäL$p\u Aphu hk¡gp A_¡L$ gp¡L$p¡ lp¡hp\u A¡d_u cpjpdp„ `Z ApqäL$_ iåv$p¡ Npg `f_p sg_u S>¡d Ýep_ ApL$j£ R>¡.

buÅ¡ dp¡V$p¡ L$pagp¡ NyS>fpsu g¡ML$p¡_p¡ Ad¡qfL$pdp„ R>¡; Arc_h L$rh rhfpa L$p`qX$ep_¡ rksp„iy A_¡ gpci„L$f¡ kgpd Ap`u R>¡. riL$pNp¡_p ky¿eps ipefNZ Aifa X$bphpgp, d^ydsu dl¡sp, L$dg¡i ipl_¡ kyf¡i v$gpg¡ v$pv$ v$u^u R>¡, gp¡ÞN Apeg¡ÞX$_p hfZpNu hpsp®L$pf fS>_u (Apf.`u.) ipl_¡ fOyhuf¡ rsgL$ L$ey¯ R>¡. gp¡k A¡ÞS>gk_p L$pìer``pky qL$fZ drOephpgp_u bp_u_¡ cp¡mpcpCA¡ hMpZu R>¡. lr_®i Å_u_u hpsp®Ap¡ Ad¡qfL$p_p b„_¡ R>¡X¡$ b¡W¡$gp frkL$p¡_¡ X$ku NC R>¡.

R>V$pv$pf i¥gu S>¡d_p¡ rhi¡j R>¡ s¡hp„ L¡$rgap¡r_®ep_p„ hky^p B_pdv$pf_u hpsp®Ap¡ A_¡ A_yhpv$p¡A¡ NyS>fps_¡ ApL$óey¯ R>¡. q`kL$pV$ph¡_p grgs g¡ML$ fplzg iy¼g_u Å¡b_h„su _preL$pAp¡_p c°yL$V$pn¡ kprlÐekcpAp¡dp„ îp¡spAp¡_¡ fk_p O|„V$ `pep R>¡. g„X$__p hëgc _p„Y$p_u hpsp®Ap¡_p l¡fr`_ àgp¡V$ `gV$p s¡d S> gp¡k A¡ÞS>gk_p Ap_„v$fph tgNpes_u hpsp®Ap¡_p d_p¡lf Ahfp¡l cpfs_p hpQL$p¡dp„ Apv$f `pçep R>¡.

A_¡ S>¡d_p„ _pd Q|L$u Nep¡ Ry>„ A¡ kp¥ v$fNyS>f L$f¡, L¡$d L¡$ AgbÑ Ap D`fp„s buÅ `Z `fv¡$ihpku d¡^phu, âsp`u A_¡ s¡S>õhu NyS>fpsu kprlÐeL$pfp¡ dp¥S>\u, ip¥M\u, A`_u A`_u Qpgdp„ Qpg¡ R>¡ A_¡ `p¡s`p¡sp_p spgdp„ _©Ðe L$f¡ R>¡.

dpf¡ d_ sp¡ NyS>fpsudp„ S>¡ gM¡ s¡ AÐe„s Apv$f_¡ `pÓ R>¡. L$l¡hpe R>¡ L¡$ v$f¡L$ ìe[¼s_u cusfdp„ A¡L$ A¡L$ _hgL$\p `X¡$gu lp¡e R>¡. v$f¡L$ S>Z_p qv$dpNdp„ `p¡s`p¡sp_p Agpev$p A_¡ A„Ns A_ychp¡_p¡ c„X$pf lp¡e R>¡ A_¡ d__p c|Nc®dp„ s¡ ìe[¼s_u Nyàs A¡jZpAp¡, AÅÎep àepf A_¡ _afs_p„ kfp¡hf lp¡e R>¡. Ap b^y„ dpZk_u hpZudp„ blpf Aph¡ R>¡. Ap`Zp `|h®Å¡_u Ap cpjp NyS>fpsu v$f¡L$ bp¡g_pf_p dp¢A¡\u AgN AgN kp¡X$d kp\¡ blpf Aph¡ R>¡. A\hp sp¡ s¡ ìe[¼s_p d__u cusf_u Qpgy _hgL$\p_p làsp h„Qpe R>¡. ep_¡ Ap`Z¡ cpjp cg¡ A¡L$ S> bp¡guA¡, `Z L¡$fu_u Sy>v$u Sy>v$u Ås_u S>¡d Ap`Zu v$f¡L$_u cpjp_u ãg¡hf Sy>v$u lp¡e R>¡.

d_¡ NyS>fpsu cpjp dpV¡$ L$rh â¡dp_„v$_¡ lsy„ s¡V$gy„ l¡s R>¡. A¡V$g¡ A¡ S>¡d h^y gMpe s¡d s¡_u kflv$p¡ dp¡V$u \pe R>¡. A¡V$g¡ Ad¡qfL$pdp„ S>¡ gMpe R>¡ s¡ kpfy„ R>¡ L¡$ _fky„ s¡_u hpeX$u QQp® L$fhp L$fsp„ gMpe R>¡ s¡_¡ S> lz„ dp¡V$u OV$_p NÏ„ Ry>„.

Al] Ad¡qfL$pdp„ gMsp L¡$V$gpL$ NÛg¡ML$p¡ rhi¡ hps L$fhp BÃRy>„ Ry>„. b¡ g¡ML$p¡_p `l¡gp hpsp®k„N°lp¡ âL$V$ \hpdp„ R>¡, s¡d_p rhi¡ L„$CL$ rhi¡j QQp® L$fhp_p¡ Bfpv$p¡ R>¡.

qL$ip¡f fphm frhi„L$f fphm_p Ly$Vy„$b_p ArcÅs _bufp R>¡, lh¡ Å¡bdp„\u r_h©rÑ gC_¡ L$_¡[¼V$L$V$dp„ OV$pv$pf h©np¡_u kpnuA¡ BÞV$f_¡V$ D`f "L¡$k|X$p„' _pd_u h¡bkpBV$ Qgph¡ R>¡ S>¡dp„ hpsp®, L$rhsp, r_b„^ A_¡ NyS>fpsu Nusp¡ `Z fS|> \pe R>¡. L¡$V$guL$ hpf rQÓp¡ A_¡ kyip¡c_p¡ `Z b_phu d|L¡$ R>¡. lpg S> `Þ_p _peL$_u A¡L$ L$rhsp_p kyip¡c_dp„ qL$ip¡fcpCA¡ v$p¡f¡gp A¡L$ d_p¡lf rQÓ¡ OZp hpQL$p¡_y„ Ýep_ M¢Q¡gy„. qL$ip¡fcpC `u.Æ. h|X$lpBk _pd¡ B[ÞNrgi lpõeg¡ML$_u fQ_p `f\u A¡L$ lpõe_hgL$\p gMu füp R>¡ S>¡dp„ A¡dZ¡ `pfkuipC cpjp_p¡ ^p¡rgep¡ Y$pm¡gp¡ R>¡.

qL$ip¡fcpCA¡ hpsp®Ap¡ `Z gMu R>¡, A_¡ dpfu ÅZ dyS>b A¡d_p NÛdp„ S>¡dp„ dp¡V$p cpN¡ cpfsdp„ Npm¡gp„ A¡d_p bpm`Z, eyhp_u_p„ hjp£_u b¡L$N°pDÞX$dp„ L$iuL$ dd}gu OV$_p_u L$lpZu lp¡e R>¡. lÆ s¡d_p NÛdp„ Ad¡qfL$_ cphp¡, A_ychp¡, L¡$ Ad¡qfL$_ iåv$p¡_¡ âh¡ihp_p¡ QpÞk gpÁep¡ _\u. A¡d_u A¡L$ hpsp® AL$pv$du_p _hp ê$`¡ âL$pris \sp v¡$irhv¡$i_p Aphsp A„L$dp„ âNV$ \i¡.

X$p¡. _hu_ rhcpL$f¡ A_¡L$ v¡$ip¡_u b¡L$N°pDÞX$ kp\¡ Ak„¿e hpsp®Ap¡ gMu R>¡. Ap `l¡gp„_p, Ap`Zu AL$pv$du_p buÅ k„d¡g__u hpsp® lfuapCdp„ A¡d_u hpsp®A¡ B_pd Æs¡gy„. X$p¡¼V$fkpl¡b `pk¡ rhjep¡_u L¡$ A_ychp¡_u L$du _\u. L$\phõsy `Z Ah_hp„ âNV$ \sp„ lp¡e R>¡ A¡d_u âQ„X$ gpNZuiugsp Üpfp. cpfs_p Æh_, L¡$ cpfsue A_ychp¡ Ap¡R>pdp„ Ap¡R>p lp¡e R>¡. v¡$irhv¡$i_p Ap A„L$dp„ S> A¡d_u A¡L$ ùv$eõ`i} hpsp® R>¡. ip_u R>¡? A¡L$ AaOp_ ÷u_u! AaOpr_õsp__u A¡L$ R>p¡L$fu Ad¡qfL$p Aphu hk¡ R>¡, `fZ¡ R>¡, `rs_y„ AL$pm¡ Ahkp_ \pe R>¡, A_¡ Ap ÷u AaOpr_õsp_ `pR>u S>C_¡ Ðep„ k¡hpL$pe® L$f¡ R>¡. A¡dp„ sprgbp_p¡_p Sy>gdp¡_u, âÅ_u gpQpfu_u A_¡ s¡ `R>u `X$sp Ad¡qfL$_ bp¡çb_u L$lpZu R>¡! S>Ns_p fpS>L$pfZ_u OV$_pAp¡_u `R>usdp„ gMpsu hpsp®Ap¡ NyS>fpsudp„ Ap¡R>u v¡$Mpe R>¡. v$f hMs_u S>¡d A¡ hpsp®dp„ `Z `p¡s¡ a¼s cpfsue L¡$ a¼s Ad¡qfL$_ _l] `Z ApMu vy$r_ep_p _pNqfL$ b_u_¡ X$p¡¼V$fkpl¡b fS|> \pe R>¡.

`fv¡$i_p NyS>fpsuAp¡_u Æh_i¥gu, A¡d_u rQÞspAp¡, A¡d_p„ gÿep¡, b^y„ NyS>fps L$fsp„ kl¡S> kl¡S> Sy>vy„$ R>¡. aõV®$ S>_f¡i__p NyS>fpsu k¡V$g \hp_u, h¡S> Mphp_u L¡$ _p¡_h¡S> Qgphu g¡hp_u, BrdN°¡i__u, Å¡b_u, rbT_¡k_u, B[ÞX$ep `¥kp dp¡L$ghp_u, bpmL$p¡_¡ k„õL$pf Ap`hp_u, b¡bu rkqV„$N_u, A¡ëX$f rkõV$f_¡ õ`p¡Þkf L$fhp_u qaL$fdp„ lp¡e R>¡. L$p„CL$ [õ\f \ep bpv$ lpDk_p„ `¡d¡ÞV$, k„sp_p¡_p„ X¡$qV„$N, kp^yk„sp¡_p kÐL$pf_u hpsp¡ \pe R>¡. `R>u ap^f d^f_¡ bp¡gphhp_u, A_¡ Al]_p kdpS>dp„ ApNm Aphhp_u sS>huS> lp¡e R>¡. A_¡ `fv¡$i hk¡gu NyS>fpsu _pfu dp¡V$f lp„L¡$ R>¡, Å¡b¡ Åe R>¡, rQëX²$__¡ kp¡L$f â¡[¼V$kdp„ lp„L$u gC Åe R>¡, AW$hpqX$ep_u fkp¡C A¡L$kp\¡ b_phu fpM¡ R>¡.

k¡L$ÞX$ S>_f¡i__u âÅ X$bg fp¡gdp„ lp¡e R>¡. rhQpf¡ Ad¡qfL$_ A_¡ k„õL$pf¡ NyS>fpsu lp¡hp_p¡ A_ych L¡$hp¡ li¡ s¡ Ap`Z¡ L$v$u _l] ÅZu iL$uA¡. Ap`Z¡ A¡d_u kp\¡ A„N°¡Ædp„ bp¡guA¡ R>uA¡ Ðepf¡ A¡L$ Nyàs fus¡ A¡d_p L$fsp„ A„N°¡Æ Ap¡Ry>„ AphX$sy„ lp¡hp_y„, A¡V$gp gOy lp¡hp_y„, L$b|g L$fuA¡ R>uA¡. Ap`Zp„ k„sp_p¡ kp\¡_p¡ Ap`Zp¡ hl¡hpf NyS>fpsu dpspr`sp L$fsp„ blz Sy>v$p¡ R>¡. A¡ bpmL$p¡ dp¡V$p„ \C Ad¡qfL$_ dy¿e âhpldp„ Å¡X$pi¡, A_¡ A¡d_p„ k„sp_ A_¡ s¡d_p„ k„sp_p¡_p„ k„sp_ ApMf¡ `|f¡`|fp Ad¡qfL$_ OX$pdp„ Op¡mpC S>i¡. `Quk `Qpk hj®dp„ Ap`Ï„ Ap`Zp`Ï„ Al] gyàs \hp_y„ R>¡ s¡ Ap`Z¡ Å¡CA¡ R>uA¡ A_¡ A¡V$g¡ bdZp dds\u Ap`Z¡ bp\ cuX$u_¡ b¡W$p„ R>uA¡.

A¡L$ hÃQ¡_y„ S>_f¡i_ A¡Qh_ rhTphpmpAp¡_y„. `lpX$ S>¡hu QX$su A_¡ `X$su s\p S>Þdc|rd_p¡ gNph s¡d S> BÞV$f_¡V$ hN¡f¡ \L$u kl¡gp¡ b_¡gp¡ k„`L®$ A¡ S>_f¡i__¡ Ap`Zp S>_f¡i_ L$fsp„ sØ_ AgN õsf¡ Ecy„ fpM¡ R>¡.

Al] W$fuW$pd \e¡gp gp¡L$p¡_p hX$ugp¡ Äepf¡ qfV$pef \C_¡ Al] Aph¡ R>¡ Ðepf¡ A¡L$ _hp¡ rhõap¡V$ \pe R>¡. _hu lhp, _hu âÅ, _hp A_ych, _hy„ Mphp_y„, _hp v$p¡õsp¡. A_¡ _hu _hfpi. kyfsdp„ Þepep^ui flu Q|L¡$gp NyS>fpsu N©lõ\ lpCfpBTdp„ X$p¡fd¡_ b_u kde `kpf L$f¡ R>¡. `p¡m L¡$ i¡fudp„ ApeMy„ rhsphu lh¡ X$p¡V$f `pk¡ Ad¡qfL$p Aph¡gu Off¿My NyS>fpsu drlgp AQp_L$ eyfp¡`_u V|$f D`f Åe R>¡.

A_¡ Ap`Z¡ h©Ù \sp„ S>CA¡ R>uA¡. `fv¡$idp„ h©Ù \hp_u A_¡ d©Ðey `pdhp_u hps Ap`Zp d_dp„ aaX$pV$ `lp¢QpX¡$ R>¡. Ap`Zp rQÑdp„, As©às L$pd_pAp¡ A_¡ r``pkpAp¡ kmhm¡ R>¡.

rlÞv$udp„ L$l¡ R>¡ L¡$ "kprlÐe kdpS> L$p v$`®Z l¥.' A_¡ Al]_p„ gMpZp¡dp„ lh¡ ipL$_u Tp¡mu_u L¡$ îudsuÆ_u afdpei_u hps_p õ\p_¡ Ap b^y„ Aphu füy„ R>¡, Aphi¡, A_¡ hpsp®_p hõsy_p¡ ìep` rhipm \ep¡ R>¡, \sp¡ S>i¡.

d^y fpe : Ap _pdp¡ `Z cygpe _l]
d^y fpe_u L$gd¡ NyS>fpsu NÛ_u hpsX$u (2)


sdpfp dpV¡$

rdÓ_¡ dp¡L$gp¡

kfm râÞV$

Ap`_p¡ Arcâpe







lp¡d`¡S> 
 kv$pL$pm NyS>fps 
 Ap„ep„ b^p... 
 õV$p¡fuV$pBd 
 `l¡gy„ kyM 
 TV$`V$ fkp¡C 
 dps©h„v$_p 
 dyhuV$pBd 
 dygpL$ps 
 qfqX$a õ`¡íeg 
© 2003 rediff.com India Limited. All Rights Reserved.