lp¡d`¡S> 
 kv$pL$pm NyS>fps 
 Ap„ep„ b^p... 
 õV$p¡fuV$pBd 
 `l¡gy„ kyM 
 TV$`V$ fkp¡C 
 dps©h„v$_p 
 dyhuV$pBd 
 dygpL$ps 
 qfqX$a õ`¡íeg 


Search:



The Web

Rediff








rhi¡j hp„Q_
NyS>fps A¡Vy$T¡X
qfqX$a õ`¡íeg
Adv$phpv$ õ`¡rieg
fpS>L$p¡V$ kdpQpf
kyfs rhi¡ ÅZhp S>¡hy„
kdpQpfp¡dp„ L$ÃR>
NTg f¡X$u-f¡L$_f
Apep„ b^p Ap¡gfpBV$ R>¡!
õV$p¡fuV$pBd
`l¡gy„ kyM
dyhuV$pBd
TV$`V$ fkp¡C
c|L„$`rhi¡j
r\e¡V$f
lpõef„N
Anfp
kprlÐek„N
NyS>fps_u sfk
dps©h„v$_p
L$p¡grdõV
k¡¼k L$p¡_®f
^„^p`pZu
qfqX$a X$pefu
dygpL$ps
Æhk©rô$



lp¡d`¡S> > h^y kdpQpfp¡ > dyhuV$pBd > Arcâpe



18 A¡râg, 2003

kycpj L¡$. Tp

Ar_g idp®_u qaëd "^ lufp¡ : gh õV$p¡fu Ap¡a A õ`pe' (k_u v¡$Ap¡g, âurs qTÞV$p, r`°eÞL$p Qp¡`fp)_¡ dm¡gu kamsp r_fpipS>_L$ R>¡. "syT¡ d¡fu L$kd' (qfs¡i v¡$idyM, S>¡_urgep), "rS>õd' (Älp¡_ Ab°pld rb`pip bky) A_¡ "A¡L$ Ap¥f A¡L$ Áepfl' (k„S>e v$Ñ, Np¡thv$p) S>¡hu qaëdp¡_¡ dm¡gu \p¡X$uOZu kamsp rkhpe Ap hj®dp„ \e¡gu qfguT sp¡ kph S> `pZudp„ NC.

qaëd DÛp¡N lh¡ S>¡_p `f `p¡sp_u Apip V$]NpX$u_¡ b¡W$p¡ R>¡ A¡hu ApL$j®L$ fus¡ `¡L$ L$fpe¡gu, dp¡lL$, rkspfp¡\u cuX$cfu qaëdp¡_p A¡L$ T|dMp `f qfqX$a.L$p¡d A¡L$ _S>f a¡fh¡ R>¡ :

c|s : fpd Np¡`pg hdp®_u qaëdp¡ l„d¡ip„ Ly$s|lg S>NpXsu lp¡e R>¡. Ap hMs_u DÐL„$W$p sp¡ hmu suh° R>¡, A¡_¡ dpV¡ õV$pfp¡_u hfZu_p¡ Apcpf dp_hp¡ Å¡CA¡.

Erd®gp dpsp¢X$L$f A_¡ AS>e v¡$hNZ v„$`su_u c|rdL$p cS>h¡ R>¡. s¡Ap¡ A¡hp ãg¡V$dp„ fl¡hp Aph¡ R>¡ Äep„ L$fyZ Ap`Ops \ep¡ R>¡. Al] s¡Ap¡ AZ^pfu dykubsp¡_p¡ kpd_p¡ L$f¡ R>¡. N|Y$ `X$p¡iu f¡Mp A¡d_¡ L$V$p¡L$V$u kp\¡ L$pd `pf `pX$hpdp„ dv$v$ L$f¡ R>¡. _p_p `pV¡$L$f A_¡ afv$u_ Mp_ `Z c|rdL$pAp¡ cS>h¡ R>¡.

qaëddp„ ^°yÅhu _pMsp¡, A_yê$` kpDÞX$V²¡L$ R>¡.

...`Z v$i®L$p¡ hpõsrhL$ âL$pf_u lp¡ff qaëd\u X$fu S>hp_u BÃR>p ^fph¡ R>¡ Mfp? A¡ gp¡L$p¡ Nusfrls "c|s'_¡ õhuL$pfi¡? S>hpbp¡ d¡mhhp Ap`Z¡ d¡ drl_p ky^u fpl Å¡hu `X$i¡.

A„v$pT : r_dp®sp ky_ug v$i®_ A_¡ qv$Áv$i®L$ fpS> L„$hf_¡ bp¡¼k Ap¡qak `f_u `p¡sp_u ârs›$p_¡ h¡N Ap`hp dpV¡$ A¡L$ rlV$_u spsu S>ê$f R>¡.

L„$hf_u R>¡ëgu (fpS> båbf_p `yÓ Ape®_¡ â\d sL$ Ap`su) qaëd "Ab L¡$ bfk' L$QL$Qphu_¡ ãgp¡` \C lsu. v$i®__u, Ane Ly$dpf A_¡ L$fu_p L$`|f_¡ QdL$phsu, qaëd "sgpi' `Z cp¢ec¡Nu \C lsu.

"A„v$pT' Ág¡df_p NrZs `f Ap^pf fpM¡ R>¡. qaëddp„ c|s`|h® qdk hëX®$ râeÞL$p Qp¡`fp A_¡ c|s`|h® qdk eyr_hk® gpfp v$Ñp Ane_y„ Ýep_ M¢Qhp sL$fpf L$f¡ R>¡, v$i®L$p¡_¡ M¢Qhp_u NZsfu R>¡. A¡ rkhpe qaëd d_p¡lf R>¡ A_¡ _v$ud-îhZ_y„ k„Nus kam R>¡.

MV$L¡$ A¡hu bpSy> Å¡CA¡ sp¡ râeÞL$p-gpfp_u Å¡X$udp„ lh¡ A¡hu L$p¡C _hu_sp flu _\u. râeÞL$p "^ lufp¡' dp„ `v$p`®Z L$fu Q|L$u R>¡. A¡d sp¡ bp¡¼k Ap¡qak `f h^y cfp¡kp`pÓ A¡hu L$fu_p L$`|f A_¡ fpZu dyMfÆ_u Å¡X$u_¡ `Z v$i®L$p¡A¡ "dyT k¡ v$p¡õsu L$fp¡N¡'dp„ F>[ÐhL$ fp¡i_ dpV¡$ TOX$su _L$pfu L$pY$u R>¡.

"A„v$pT' _u qfguT d¡ drl_pdp„ r_ròs R>¡.

d¦ â¡d L$u v$uhp_u lw„ : "Ap A¡ qaëd R>¡ S>¡ L$fu_p L$`|f_¡ A¡_u dlÒhpL$p„np âdpZ¡_u v„$sL$\p kdp_ b_phi¡', A¡hy„ cprh L$fZ Å¡lf¡ cp¿ey„ lsy„.

"d¦_¡ àepf qL$ep', "ld Ap`L¡$ l¦ Lp¥_' A_¡ "ld kp\ kp\ l¦' S>¡hu k|fS> bX$ÅÐepA¡ b_ph¡gu v$f¡L$ qaëd¡ hÑp-Ap¡R>p âdpZdp„ Brslpk kÄep£ R>¡.

`p¡sp_u spÆ qaëd (fpS>îu_u 1970_u L$p¡d¡X$u "rQÑQp¡f' _u qfd¡L$)dp„ k|fS> â¡d_u ApL$j®L$ q`Q `f Ýep_ L¡$[ÞÖs L$fhp_p L$p¥Vy„$rbL$ V²¡$X$dpL®$\u L„$CL$ ApOp¡ Nep¡ R>¡. r_ròs ^p¡fZ\u A_¡ g¡ML$_y„ `uW$bm ^fphsu `p¡sp_u c|rdL$p TdL$v$pf A_¡ v$dv$pf`Z¡ cS>hhp dpV¡$ L$fu_p "f¡ãeyÆ'dp„_p `p¡sp_p d|m ky^u NC R>¡. qaëd_u A„v$f A¡_p Æh_dp„ F>[ÐhL$ fp¡i_ A_¡ Arcj¡L$ bÃQ_ A¡d b¡ S>Z R>¡.

Å¡L¡$ qaëd_p„ ÓZ dy¿e L$gpL$pfp¡A¡ spS>¡sf_p drl_pAp¡dp„ L$p¡C rlV$ _\u Ap`u R>sp„ qaëd âQ„X$ Apip S>Nph¡ R>¡.

"d¥ â¡d L$u v$uhp_u lw„' _¡ S|>_ drl_pdp„ qfguT L$fhp dpV¡$ s¥epf L$fhpdp„ Aphu flu R>¡.

L$p¡C qdg Nep : fpL¡$i fp¡i__u "L$lp¡ _p... àepf l¥' qaëddp„ A¡_p `yÓ F>[ÐhL¡$ ApMp fpô²$_¡ O¡gy„ gNpX$éy„ lsy„. iy„ A¡ b„_¡ S>Z c¡Np \C_¡ Ap buÆ qaëddp„ afu A¡hy„ hphpTp¡Xy„$ gphu iL$i¡?

fp¡i_ Sy>r_ef heõL$ bpmL$_u c|rdL$p L$f¡ R>¡. A¡ `fN°l_p hpku kp\¡ k„`L®$dp„ Aph¡ R>¡ _¡ v$p¡õsu \pe R>¡. f¡Mp F>[ÐhL$_u dpsp_u c|rdL$pdp„ R>¡. L$dg lk__p Arc_e bpv$ L$p¡C cpfsue Arc_¡sp rcÞ_ âL$pf_p¡ Arc_e L$fsp¡ Å¡hp dþep¡ lp¡e sp¡ A¡ F>[ÐhL$ R>¡.

qaëd Ap¡NõV$dp„ qfguT \hp_y„ r_ròs R>¡.

Ap_- d¡_ A¡V$ hL®$ : d^yf c„X$pfL$f_u â\d "dp¡V$u' qaëddp„ iÓyÂ_ tklp (blz gp„bp kde `R>u `fv$p `f `pR>p¡ af¡ R>¡), Ane Ly$dpf A_¡ ky_ug i¡Ë$u _uX$f `p¡guk_u c|rdL$p cS>h¡ R>¡. Äepf¡ fhu_p V„$X$_ A_¡ gpfp v$Ñp Ap„Mp¡_¡ fpls Ap`¡ R>¡. "Ap_' _¡ fkpm A_¡ dp¡lL$ b_phhp dpV¡$ r_dp®sp aufp¡T _qX$epv$hpgpA¡ MQ® L$fhpdp„ L$p¡C L$du L$fu _\u.

Afdp_ : `yÓ `p¡sp_p r`sp_y„ ¿hpb `|Z® L$f¡ R>¡ A¡hu L$\p-hõsyhpmu, dp¡V$p `fv$p `f_u d¡qX$L$g kp¡` Ap¡`¡fp S>¡hu Ap qaëddp„ Ardspc bÃQ_ A_¡ Ar_g L$`|f r`sp-`yÓ_u c|rdL$pdp„ A¡L$W$p \pe R>¡. Ar_g, âurs qTÞV$p A_¡ N°¡ku tkl_¡ QdL$phsp â¡drÓL$p¡Z_u kpd¡ sbubu ìehkpe V$L$fpe R>¡, A¡hu rhQpfkfZu â\d hpf qv$Áv$i®L$ sfuL¡$ lpS>f \su l_u Cfp_u_u R>¡, `Z v$i®L$p¡ S|>_u Y$b_u, â¡d A_¡ brgv$p__u L$\p_¡ õhuL$pfi¡ Mfp?

MpL$u : fpS>Ly$dpf k„sp¡ju Üpfp dmsu ("Opeg') qaëd Mf¡Mf Å¡hp-dpZhp gpeL$ lp¡e R>¡. A¡d_u qaëd "MpL$u' dp„ õV$pf L$põV$_p dp¡Mf¡ R>¡ Ardspc bÃQ_. Ane Ly$dpf A_¡ A¥ðep® fpe dy¿e fp¡d¡[ÞV$L$ c|rdL$p cS>h¡ R>¡ Äepf¡ syjpf L$`|f_¡ apm¡ fkâv$ A¡hu klpeL$ c|rdL$p Aphu R>¡. k„sp¡ju â\d hpf Ap Qpf¡e L$gpL$pfp¡ kp\¡ L$pd L$fu füp R>¡.

Nep hj£ k„sp¡ju_u ApÐdL$\_pÐdL$ dp¡V$u qaëd "^ rgS>ÞX$ Ap¡a cNstkl' dp„ cNs tkl_u c|rdL$p L$f_pfp¡ AS>e v¡$hNZ Al] _L$pfpÐdL$ `pÓdp„ v¡$Mpe R>¡. kbm fus¡ gMpe¡gu Ap qaëd `p¡guk v$m_p L$pe® `f DOpX$u A_¡ Å¡dv$pf _S>f _pM¡ R>¡.

N„NpS>m : Ap hj®_u Ap ÓuÆ dp¡V$u `p¡gukL$\phpmu qaëd R>¡. ANpD AS>e v¡$hNZ kp\¡ dmu_¡ qaepõL$p¡ \C Ne¡gu qaëd "qv$g ¼ep L$f¡' Ap`_pfp âL$pi Tp Ap qaëddp„ `p¡guk v$m_u kpfu-_fku hpsp¡ Apg¡Mhp "d©Ðeyv„$X$' (dp^yfu v$urns, Aeyb Mp_)_p MfbQX$p A_¡ vy$N®d dpN® `f `pR>p aep® R>¡.

kÐeL$\p `f Ap^pqfs qaëd "N„NpS>m' v¡$hNZ_u L$pfqL$v$} afu TmL$phhp_y„ A_¡ âL$pi Tp_p Aagps|_ qv$Áv$i®_L$kb_¡ `y_Æ®h_ Ap`hp_y„ hQ_ Ap`¡ R>¡.

t`S>f : cpfs_p rhcpS>__u L$fyZsp_u hps L$l¡su Ad©sp âusd_u dd®õ`i} _hgL$\p Q„ÖâL$pi qÖh¡v$u_u TuZhV$\u A„L$pe¡gu qaëddp„ kÆh_ \i¡. Erd®gp dpsp¢X$L$f dy[õgd dpZk, d_p¡S> bpS>`¡eu Üpfp A`lfZ L$fpe¡gu rlÞvy$ R>p¡L$fu_u c|rdL$p cS>h¡ R>¡.

Ap qbN-bS>¡V$ qaëd_y„ L$\pL$\_ L$v$pQ dd®h¡^u li¡, `Z v$i®L$p¡_¡ Brslpk S>dp \e¡gp kdeNpmp_u qaëdp¡dp„ fk R>¡ Mfp¡? Apiysp¡j Np¡hpfuL$f_u "gNp_' A_¡ 2001dp„ Ar_g idp®_u "Nv$f' _apL$pfL$ flu lsu, `Z Nep hj£ cNs rk„l `f_u Qpf qaëdp¡_u r_óamspAp¡A¡ Qp¡½$k kdeNpmp_u qaëdp¡ A„N¡ kdõep kÆ® lsu.

`f„sy... Apduf Mp_¡ A¡L$ hpf L$l¡gy„ L¡$, kam qaëd_¡ s¡ S>¡ eyN_u hps L$fsu lp¡e s¡_u kp\¡ L$iu S> g¡hpv¡$hp _\u. A¡L$ kpfu hpsp® L$lp¡ A_¡ v$i®L$p¡ sdpfu sfa¡Z L$fi¡.

A¡gAp¡ku : S>¡.`u. v$Ñp_u eyÙ_u qV²$ep¡kp¡Ædp„_u "bp¡X®$f' A_¡"f¡ãeyÆ' `R>u_u Ap ÓuÆ qaëd R>¡. "A¡gAp¡ku' A¡ L$pfqNg_p eyÙdp„ dpep® Ne¡gp k¥r_L$p¡_¡ v$Ñp_u A„S>rg R>¡. A¡L$-A¡L$ k¥r_L$_u c|rdL$p k„S>e v$Ñ\u dp„X$u_¡ AS>e v¡$hNZ ky^u A_¡ Arcj¡L$ bÃQ_\u dp„X$u_¡ d_p¡S> bpS>`¡eu ky^u_p bp¡¼k Ap¡qak `f M¡fMp„ NZpsp Arc_¡spAp¡A¡ cS>hu R>¡. Ap qaëd_¡ cpfsdp„ qaëdphpe¡gu rhipm eyÙ-A¡r`L$ b_phhp dpV¡$ A¡dp„ fpZu dyMfÆ, Cip v¡$Ap¡g A_¡ L$fu_p L$`|f kyÙp„ kp\ `yfph¡ R>¡.


sdpfp dpV¡$

rdÓ_¡ dp¡L$gp¡

kfm râÞV$

Ap`_p¡ Arcâpe







lp¡d`¡S> 
 kv$pL$pm NyS>fps 
 Ap„ep„ b^p... 
 õV$p¡fuV$pBd 
 `l¡gy„ kyM 
 TV$`V$ fkp¡C 
 dps©h„v$_p 
 dyhuV$pBd 
 dygpL$ps 
 qfqX$a õ`¡íeg 
© 2003 rediff.com India Limited. All Rights Reserved.